защита растений

Фитопатология зертханасы

ЗЕРХАНАНЫҢ НЕГІЗГІ ФУНКЦИЯЛАРЫ

Фитопатология зертханасында тұқымдық және отырғызу материалын диагностикалау бойынша жұмыс жүргізіледі. Бұл жұмыс бактериялық, саңырауқұлақ инфекциясын анықтауға мүмкіндік береді. Ал тұқымдық материалды сауықтыру жұмыстары – өсімдіктерді тұқымдық және топырақ инфекциясынан дамудың ерте кезеңдерінде қорғау әдісі ғана емес, зиянкестерге қарсы қолданылатын әдістердің бірі.

Тұқымдарды зерттеу және өңдеу бойынша қызметтер патенттелген технологиялар бойынша жүргізіледі. Талдау жүргізгеннен кейін, сіз зерттеу хаттамасын аласыз, ғалымдар өңдеу препараттарын іріктеуді жүргізеді және қажет болған жағдайда – тұқымдарды өңдеу және сауықтыру бойынша жұмысты жүргізеді.

защита растений
защита растений
IMG_9115-removebg-preview
Сауықтырғанға дейін
сауықтырғаннан кейін

Зертхананың негізгі қызметі:

  • Өсімдік ауруларының қоздырғыштарын сәйкестендіру бойынша микологиялық және бактериологиялық сараптамалар (фитоэкспертиза);
  • Карантиндік фитосанитариялық жай-күйін анықтау мақсатында карантинге жатқызылған материалдар үлгілеріне (сынамаларына) зертханалық зерттеулер (сынақтар) жүргізу (Erwinia amylovora);
  • Қорғаныш-ынталандырушы құрамдарды қолдана отырып, тұқымдық материалды сауықтыру;
  • Өсімдіктерді ауыл шаруашылығы дақылдарының ауруларынан қорғауда қолданылатын фунгицидтер мен биопрепараттардың бактерицидтік қасиеттерін анықтау;
  • Ауру қоздырғыштарын анықтау және сәйкестендіру бойынша өсімдіктерді қорғау және карантин саласындағы мамандар үшін біліктілікті арттыру курстарын ұйымдастыру және өткізу. Фитосанитарлық салада жеке тағылымдамаларды ұйымдастыру және өткізу;
  • Зертхананың карантиндік және карантиндік емес организмдер коллекциялық қорын сақтау және толықтыру;
  • Зертханааралық салыстыру (салыстырмалы) сынақтарын жүргізу.

Ұсынылатын қызметтер

  • Классикалық фитопатологиялық әдістерді пайдалана отырып, ауыл шаруашылығы дақылдары ауруларының диагностикасы және күрес шаралары бойынша практикалық ұсынымдар беру;
  • Әртүрлі ауыл шаруашылығы дақылдары тұқымдарының фитоэкспертизасы – тұқымның егістік сапасын- тұқымның өну энергиясын, өнгіштігін анықтау;
  • Фитопатологиялық талдаулар негізінде тұқымның патогендік және сапрофиттік микрофлорасының түрлік құрамын анықтау, қажет болған жағдайда молекулярлық-генетикалық әдістерді пайдалану.

Қорғаныш-ынталандырушы құрамдарды қолдана отырып, тұқымдық материалды сауықтыру

Сауықтыру

Ағымдағы және аяқталған жобалар
  • 2018-2020 жж. Қазақстан Республикасының АӨК фитосанитариялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін карантиндік және аса қауіпті зиянды организмдерді бақылаудың озық технологияларын трансферттеу, бейімдеу және енгізу.
  • 2018-2020 жж. Нақты егіншілікті іске асыру үшін инновациялық агротехнологиялық парк құру.
  • 2021-2023 жж. жеміс, көкөніс, астық, жемшөп, бұршақ және өсімдіктер карантинін қорғаудың интеграцияланған жүйелерін әзірлеу және жетілдіру ().
photo1647774229-2
  1. Көшеттік әдіспен өсірілетін көкөніс дақылдарының фузариозды солу ауруымен күресу тәсілі. №29348, 18.12.2014 ж.
  2. Тұқымдарды қорғаныш – стимулятор құрамдарымен зарарсыздандыру тәсілі. №28978, 23.09.2014 ж.
  3. Жеміс және орман ағаш дақылдарын бактериалық ауруларын анықтау жолдары. №29698, 17.03.2015 ж.
  4. Көшеттік әдіспен өсірілетін дақылдардың зиянды организмдерімен күресу тәсілі. №31006, 16.03.2016 ж.
  5. Көкөніс және бақша дақылдарының фузариозды солу ауруымен және кеміргіш түн көбелегімен күресі тәсілі. № 31007, 16.03.2016 ж.
  6. Карантинді ауру – жеміс дақылдарының бактериалы күйігін анықтау тәсілі. № 31008, 16.03.2016 ж.
  7. Жүгеріні аурулар мен зиянкестерден кешенді қорғау әдісі. №5361, 11.09.2020 ж.
  1. Болтаева Л.А. Гермаплазмы пшеницы с групповой устойчивостью к болезням с воздушно-капельной инфекцией// Агромеридиан – 2008.-№3(9).-С.34-42.
  2. Болтаева Л.А. Распространение и динамика развития септориоза пшеницы в Казахстане и биологические особенности его возбудителей.// Вестник с/х науки Казахстана – 2009 -№7 – С.9-12.
  3. Болтаева Л.А. Методы скрининга  на устойчивость к облигатным и факультативным патогенам в условиях invitro и in vivo// Вестник КазНУ им Аль-Фараби, серия биологическая – Алматы – 2010.- №3(43) – С.64-66.
  4. Болтаева Л.А. Мокрая гниль картофеля при хранении. Сборник материалов Международной научной конференции «Защита растений и экологическая устойчивость агробиоценозов». Алматы, 2014. С. 172-173.
  5. Болтаева Л.А. Шарка (оспа) слив Plum pox potyvirus– опасное заболевание косточковых культур. // Достижения и перспективы развития аграрной науки в области земледелия и растениеводства. – Алмалыбак. – 2014. – С.206-208.
  6. Умиралиева Ж.З. Эффективность фунгицидов против мучнистой росы на бахчевых культурах в Южно-Казахстанской области. Международной научно-практической конференции «Научно-инновационные основы развития картофелеводства, овощеводства и бахчеводства в республике Казахстан». – Алматы. – 2016. – С. 184-187.
  7. Умиралиева Ж.З. Фитосанитарное состояние бахчевых культур в Южно-Казахстанской области» Международной научно-практической конференции «Научно-инновационные основы развития картофелеводства, овощеводства и бахчеводства в республике Казахстан. – Алматы. – 2016. – С. 412-416.
  8. Болтаева Л.А. Биологическая защита томатов от корневых гнилей на Юго-Востоке Казахстана. //Журнал «Поиск»- Алматы – 2016. 
  9. Жамалбекова А.А. Оценка влияния микроводорослей хлореллы на посевные качества томата. «Современная наука и время новых возможностей» Сборник материалов международной научно-практической конференции – Алматы 2017. С. 403-406.
  10. Болтаева Л.А. Цитоспороз яблони в Алматинской плодовой зоне, профилактические и защитные мероприятия против него. Сборник материалов Международной научной конференции «Становление и развитие науки по защите и карантину растений в Республики Казахстан», посвященный 60-летию основания института и 100-летию научных исследований по защите растений в Казахстане. Алматы, 2018. С. 391-394.
  11. Жамалбекова А.А. Влияние суспензионной культуры хлореллы на клубне образования урожайность и качество картофеля. Международная научно-практическая конференция молодых ученых. «Инновационные подходы и перспективные идеи молодых ученых в аграрной науке», посвященный 75-летию видного ученого в области биотехнологии и клеточной селекции, доктора с-х наук, профессора Германа Леонтьевича Лигай – Алматы 2018. С 84-86.
  12. Жамалбекова А.А. Эффективная обработка семян овощных и бахчевых культур защитно- стимулирующим составом. Сборник материалов Международной научной конференции «Становление и развитие науки по защите и карантину растений в Республике Казахстан», посвященный 60-летию основания института и 100-летию научных исследований по защите растений в Казахстане – Алматы 2018. С 235-243
  13. Умиралиева Ж.З. Система защиты овощных культур на юге Казахстана. Сборник материалов Международной научной конференции «Становление и развитие науки по защите и карантину растений в Республики Казахстан», посвященный 60-летию основания института и 100-лети научных исследований по защите растений в Казахстане. Алматы, 2018. С. 232-235.
  14. Умиралиева Ж.З.,Выявления очагов бактериального ожога на юге и юго-востоке Казахстана. Сборник материалов Международной научной конференции «Становление и развитие науки по защите и карантину растений в Республики Казахстан», посвященный 60-летию основания института и 100-лети научных исследований по защите растений в Казахстане. Алматы, 2018. С. 386-389.
  15. Умиралиева Ж.З. Биологические особенности возбудителя бактерии бактериального ожога Erwinia amylovora (Burill) Winslow et. Al./Материалы Международного научно-практического семинара «Бактериальный ожог плодовых культур: экологические аспекты и меры контроля» (24-27 августа 2016 г.), – Алматы, 2016. С. 78-84.
  16. Умиралиева Ж.З.  Fire blight epidemiology in the Republic of Kazakhstan/1st international Symposium on Fire Blight of rosaceous plants. Grona (Spain), 5-8 July, 2016
  17. Умиралиева Ж.З  Tracking of Erwinia amylovora dissemination in Eastern Europe and Central Asia using CRISPRs\1stinternational Symposium on Fire Blight of rosaceous plants. Grona (Spain), 5-8 July, 2016. Journal of Plant Pathology Formerly Rivista di patologia vegetale established in 1892
  18. Жамалбекова А.А. Защита томата и капусты от фузариозного увядания в Туркестанской области. Сборник трудов Международной научно-практической конференции, посвященной 70-летию Досмухамбетова Темирхана Мынайдаровича – Алматы 2019. С 246-248
  19. Сардар А.А. Influence of Tillage Methods and Plant Protection Agents on the Ecological Parameters of Soil Cover and Barley Yield. Научно – теоретический журнал  «Сельскохозяйственные машины и технологии» Том 13 №3 2019
  20. Жамалбекова А.А. Эффективность применения химических средств защиты растений в борьбе с южноамериканской томатной молью (TUTA ABSOLUTA). Международная научно- практичекая конференция, посвещенная 90-летию кафедры «Плодоовощеводства и ореховодства» Агробиологического факультета, Казахского национального аграрного университета, «Современное состояние и перспективы развития отраслей плодоводства и овощеводства» – Алматы 2020.  С. 136-139.
  21. Сардар А.А. Бидай сабақ таты (Puccinia graminis f.Sp tritici) қоздырғышын арпа дақылына жұқтыру әдістері. New opportunities for developing the scientific partnership in Europe  20-21 апреля 2020 года г. Аахен, Германия № 3 – 4 2020
  22. Болтаева Л.А. Как вырастить здоровую фасоль? газета Казахзерно.кz. 2020 г.  https://kazakh-zerno.net/170811-kak-vyrastit-zdorovuju-fasol/
  23. Сардар А.А. Күріш дақылының карантинді аурулары. газета Казахзерно.кz. 2020 г.  https://kz.kazakh-zerno.net/k-rish-da-ylyny-karantindi-aurulary/
  24. Кемерова М.К. Қазақстанның оңтүстік-шығысы жағдайында картоптың отандық жаңа сортүлгілерінің өнімділігі. Материалы международной научно-технической конференции «Современное состояние и перспективы развития отраслей плодоовощеводства» Алматы, 2020. С.154-157.
  25. Кемерова М.К. Картоптың жаңа сортүлгілерінің сақталғыштығы. Международный научный журнал «Поиск». Алматы, № 2/2020,196-199 б.б.
  26. Жамалбекова А.А. Фитоэкспертиза семян сои – залог улучшения фитосанитарного состояния посевов. КазНАУ «Исследования, результаты» научный журнал, № 1 (85) 2020. ISSN 2304-3334- Алматы 2020. С. 301-306.
  27. Еркин А.Н. Түркістан облысы көксу ауылдық округы топырақтарын агрохимиялық мониторингілеу. «Қазақстанның жоғары мектебі» халықаралық ғылыми-педагогикалық басылымы.-Алматы, №01 (085) 2020. С.294-300
  28. Еркин А.Н. Шардара ауданы көксу ауылдық округының шалғынды–сұр топырақтары және олардың құнарлылығы. Международное научно-педагогическое издание «Высшая школа Казахстана». №3. 2020. С. 214-217.
  29. Жамалбекова А.А. Биологические особенности риса и защитные мероприятия в борьбе с основными вредителями. Флора и растительность Алтая: Труды Южно-Сибирского ботанического сада. Том 13. Специальный выпуск «Научное наследие В.И. Верещагин: прошлое, настоящее, будущее», Министерство науки и высшего образования РФ, Алтайский государственный университет. – Барнаул: Изд-во Алт. ун-та, 2021. – С 49-53.
  30. Еркин А.Н. Productivity of Rainfed Winter Wheat with Direct Sowing and Economic Efficiency of Diversified Fertilization in Arid Region of South Kazakhstan. Agronomy 2022, 12, 111. Https://doi.org/10.3390/ Agronomy12010111Copyright: © 2022 by the authors. Licensee MDPI, Basel, Switzerland. This article is an open access article Distributed under the terms and Conditions of the Creative Commons Attribution (CC BY) license

Зертхана қызметкерлері

защита растений

Аға ғылыми қызметкер

email: ljazat19_81@mail.ru

Қызметі:

2000-2004 жылдары-Қостанай мемлекеттік университеті. А. Байтұрсынов, Агробиология факультеті, күндізгі бөлім

2005-2006 ж.ж – Қостанай мемлекеттік университеті егіншілік және өсімдіктерді қорғау кафедрасының ассистенті. А. Байтұрсынов, Агро-биология факультеті

2006-2013 ж.ж – өсімдіктерді қорғау институты , фитопатология бөлімінің кіші ғылыми қызметкері

2013-2015 ж.ж – «Ж. Жиембаев атындағы ҚазӨҚжКҒЗИ»ЖШС ФЗТСО бөлімі, фитопатология зертханасының кіші ғылыми қызметкері

2014-2016 ж.ж – ҚазҰАУ «өсімдіктерді қорғау және карантин» мамандығы бойынша Магистратура.

2015-қазіргі уақытқа дейін ФЗТСО орталығының фитопатология зертханасының аға ғылыми қызметкері

Ғылыми қызығушылықтары:

– тұқым фитоэкспертизасы;

– ауыл шаруашылығы дақылдарының саңырауқұлақ ауруларын анықтау және сәйкестендіру;

– Фитосанитарлық мониторинг.

Жарияланымдар:

  1. Джаймурзина А.А., Копжасаров Б.К., Умиралиева Ж.З., Есжанов Т.К., Джумахан Д.М., Болтаева Л.А., Жамалбекова А.А. Эффективная обработка семян овощных и бахчевых культур защитно-стимулирующим составом. Сборник материалов Международной научной конференции «Становление и развитие науки по защите и карантину растений в Республики Казахстан», посвященный 60-летию основания института и 100-лети научных исследований по защите растений в Казахстане. Алматы, 2018. С. 235-243.
  2. Копжасаров Б.К., Сейсенова А.А., Болтаева Л.А., Бекназарова З.Б., Калдыбеккызы Г. Цитоспороз яблони в Алматинской плодовой зоне, профилактические и защитные мероприятия против него. Сборник материалов Международной научной конференции «Становление и развитие науки по защите и карантину растений в Республики Казахстан», посвященный 60-летию основания института и 100-летию научных исследований по защите растений в Казахстане. Алматы, 2018. С. 391-394
  3. Джаймурзина А.А., Дуйсембеков Б.А., Умиралиева Ж.З., Болтаева Л.А., Жамалбекова А.А. Фитоэкспертиза семян риса залог улучшения фитосанитарного состояния посевов. /
  4. Жамалбекова А.А., Умиралиева Ж.З., Болтаева Л.А., Жанузакова А.К., Сыбанбаева М.А. Фитоэкспертиза семян сои – залог улучшения фитосанитарного состояния посевов. // Исследования, результаты, Алматы, 2020. -№1. С. 301-306.
  5. Болтаева Л.А., Джаймурзина А.А., Умиралиева Ж.З., Джумахан Д. Как вырастить здоровую фасоль? газета Казахзерно.кz. 2020 г.  https://kazakh-zerno.net/170811-kak-vyrastit-zdorovuju-fasol/
  6. Сардар А.А., Умиралиева Ж.З., Болтаева Л.А., Сәрсенбаева Ғ.Б. Күріш дақылының карантинді аурулары. газета Казахзерно.кz. 2020 г. https://kz.kazakh-zerno.net/k-rish-da-ylyny-karantindi-aurulary/

Патенттер

  1. Абиотикалық және биотикалық күйзелістерге қарсы дақылдардың өнімділігі мен тұрақтылығын арттыру әдісі. Инновациялық патент №28287 22.05.2012 ж.
  2. Жүгеріні аурулар мен зиянкестерден кешенді қорғау әдісі. 11.09.2020 ж. №5361 Патент

защита растений

Ғылыми қызметкер

Қызметі

2009- 2011 жж.- магистратура. Қорқыт Ата атындағы  мемлекеттік университеті. Жаратылыстану факультеті. Экология мамандығы. Жаратылыстану ғылымдарының магистрі. 

2011-2012 жж.- Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті. Ғылыми жұмыстары және тәрбие жұмыстары проректорларының хатшысы.

2012-2013 жж.- Алматы гуманитарлық – техникалық университеті. Тәрбие жұмыстары бөлімінің маманы.

2013-2019 жж. – Еуразиялық технологиялық университеті. «Инжиниринг» кафедрасының аға оқытушысы.

2018-2021 жж. – докторантура. Қазақ Ұлттық аграрлық зерттеу университеті. 6D081100 ––«Өсімдік қорғау және карантин» мамандығы.

2020 ж. – Ж. Жиембаев атындағы Қазақ өсімдік қорғау және карантин ғылыми-зерттеу институты ЖШС.

Ғылыми қызығушылығы

молекулалық-генетикалық әртүрлілігі, экологиясы, таралуы, микотоксиндері, астық фузариумы, дақылдардың фузариумға төзімділігі. Фитопатогендік саңырауқұлақтардың таза дақылдарының коллекцияларын сақтау.
 
Ағымдағы жобалар
Өсімдіктер карантині және жеміс, көкөніс, астық, жем-шөп, бұршақты қорғаудың интеграцияланған жүйелерін әзірлеу және жетілдіру.
 
Жарияланымдар
 
  1. Эндомикоризалық саңырауқұлақтардың өсімдік тіршілігіндегі маңызы. XVI Республиканская научно – практическая конференция «Новый век – новые технологии» Казахский Университет Технологии и Бизнеса, 2015, Астана
  2. Арпа дақылының маңызы. Ғылыми педагогикалық журнал «Биология және сауаттылық негіздері» № 6 2018 ж.
  3. Influence of Tillage Methods and Plant Protection Agents on the Ecological Parameters of Soil Cover and Barley Yield. Научно – теоретический журнал  «Сельскохозяйственные машины и технологии» Том 13 №3 2019
  4. Күріш дақылының карантинді аурулары. Газета «КазахЗерно.kz»
  5. Бидай сабақ таты (Puccinia graminis f.Sp tritici) қоздырғышын арпа дақылына жұқтыру әдістері. New opportunities for developing the scientific partnership in Europe  20-21 апреля 2020 года г. Аахен, Германия № 3 – 4 2020
  6. Assessment of barley crop infestation by leaf and stem phytopathogenic fungi. Статья сейчас на рецензировании в журнале «Archives of Phytopathology and Plant Protection»

защита растений

Кіші ғылыми қызметкер

Қызметі

2019 – РММ «Республикалық фитосанитарлық диагностика және болжамдар әдістемелік орталығы» зерттеуші

2020 – «Ж. Жиембаев атындағы ҚазӨҚжКҒЗИ»ЖШС ФЗТСО бөлімі, фитопатология зертханасының кіші ғылыми қызметкері

Ғылыми қызығушылықтары

– микология, микробиология

Ағымдағы жобалар

– Жеміс, көкөніс, астық, жемшөп, бұршақ және өсімдіктер карантинін қорғаудың интеграцияланған жүйелерін әзірлеу және жетілдіру.

Жарияланымдар:

  1. Түркістан облысы көксу ауылдық округы топырақтарын Агрохимиялық мониторингілеу «ІЗДЕНІСТЕР, НӘТИЖЕЛЕР» ҒЫЛЫМИ ЖУРНАЛ.-Алматы, №01 (085) 2020. Б.294-300
  2. Шардара ауданы көксу ауылдық округының шалғынды–Сұр топырақтары және олардың құнарлылығы «ҚАЗАҚСТАН ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ»ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ БАСЫЛЫМ. №3. 2020. Б. 214-217.
  3. Productivity of Rainfed Winter Wheat with Direct Sowing and Economic Efficiency of Diversified Fertilization in Arid Region of South Kazakhstan Agronomy 2022, 12, 111. Https://doi.org/10.3390/ Agronomy12010111 Copyright: © 2022 by the authors. Licensee MDPI, Basel, Switzerland. This article is an open access article Distributed under the terms and Conditions of the Creative Commons Attribution (CC BY) license (https:// creativecommons.org/licenses/by/ 4.0/).

защита растений

Кіші ғылыми қызметкер

Қызметі

2014-2018 жылдары Қазақстан инженерлік-технологиялық университетін бакалавриат оқу  бағдарламасы бойынша «жеміс-көкөніс шаруашылығы» мамандығын бітірген

2018-2020 жылдары Қазақ ұлттық аграрлық университетінің «жеміс-көкөніс шаруашылығы» мамандығы бойынша ауыл шаруашылығы ғылымдарының магистрі

2020 – «Ж. Жиембаев атындағы ҚазӨҚжКҒЗИ»ЖШС ФЗТСО бөлімі, фитопатология зертханасының кіші ғылыми қызметкері

Ғылыми қызығушылығы

Өсімдік биотехнологиясы, микробиология, фитосараптама, фитопатогенді бактериялардың коллекциясын дайындау және сақтау

 
Ағымдағы жобалар
Өсімдіктер карантині және жеміс, көкөніс, астық, жем-шөп, бұршақты қорғаудың интеграцияланған жүйелерін әзірлеу және жетілдіру.
 
Публикации
  1. Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы картоптың жаңа отандық сортүлгілерінің өнімділігі» Материалы Международной научно-технической конференции  «Современное состояние и перспективы развития отраслей плодоовощеводства» Алматы, 2020.154-157 с.
  2. «Жаңа картоп сортүлгілерінің сақталғыштығы» Международный научный журнал-приложение«Поиск». Алматы,№ 2/2020, С. 196-199